?>

Archive

For the Сучаснасьць Амэрыкі category

Беларусь як краіна, дзяржава і ўлада

Comments Off on Беларусь як краіна, дзяржава і ўлада

Розьніца паняцьцяў: краіна ≠ дзяржава ≠ ўлада

Беларуская прапагандысцкая рыторыка часта зьмешвае ў адно паняцьці краіна, дзяржава і ўлада. Такое атаясамленьне служыць для таго, каб любая нязгода з дзеючай уладай выглядала як «здрада краіне». Аднак гэтыя тэрміны насамрэч азначаюць зусім розныя рэчы. Краіна – гэта найперш народ і тэрыторыя яго пражываньня, супольнасьць людзей са сваёй культурай і памяцьцю. Дзяржава – арганізаваная палітычная структура, інстытуты ўлады і законы, якія дзейнічаюць на пэўнай тэрыторыі. Ўлада – гэта канкрэтная канфігурацыя кіруючых асобаў ці рэжыму, што трымае ў сваіх руках рычагі дзяржаўнага кіраваньня. Напрыклад, Беларусь як незалежная краіна існуе з 1991 году, але за гэты час ёю пасьпелі пакіраваць і дэмакратычна абраныя лідэры, і аўтарытарны рэжым Лукашэнкі – гэта розныя ўлады ў межах той самай краіны. Адпаведна, нельга атаясамліваць аднаго чалавека ці рэжым з усёй краінай. Як слушна казаў Цыцэрон, дзяржава – гэта справа ўсяго народу, а народ – «гэта не проста любы натоўп, сабраны якім-кольвек чынам, але адзінства многіх людзей, зьяднаных згодаю ў пытаньнях права і супольнасьцю інтарэсаў»[1]. Дзяржава належыць народу, а не наадварот – народ не ўласнасьць дзяржавы ці ўлады.

Каб лепш зразумець розьніцу: краіна – гэта як арганізм, жывы народны глебас; дзяржава – гэта палітычны каркас, інстытуцыянальнае ўладкаваньне гэтага арганізму; ўлада – часовая «галава» ці кіроўца, якая можа мяняцца. Дзяржава ў тэорыі павінна служыць краіне (народу). Яшчэ Арыстоцель адзначаў, што дзяржава паўстае дзеля падтрымання жыцця, але існуе дзеля добрага, годнага жыцця[2][3]. Інакш кажучы, мэта палітычных інстытутаў – забясьпечыць грамадзтву ня проста выжываньне, а разьвіцьцё і дабрабыт. Калі ж дзяржаўная ўлада замест службы народу патрабуе ад народу служыць сабе, адбываецца падмена паняцьцяў. Так зьяўляюцца дэвізы кшталту «Дзяржава – гэта я» або лозунгі, што «без гэтага кіраўніка няма краіны». Насамрэч дзяржаву вызначаюць законы і прынцыпы, а краіну – людзі, якія яе насяляюць. Кіраўнікі ж прыходзяць і сыходзяць.

Continue reading this entry »Facebooktwitterlinkedinrssinstagrammail

📰 Фэйкі, клікбэйт і зомбі-аўдыторыя

Comments Off on 📰 Фэйкі, клікбэйт і зомбі-аўдыторыя

Штодня на нас абвальваецца паток інфармацыі: загалоўкі крычаць «Трамп — гэта Гітлер!», «санкцыі зьнялі!», «сьвет абрынецца заўтра!». Большасьць нават не дачытае да сярэдзіны тэксту — хапае першыя радкі і бяжыць крычаць у сацсеткі. А там ужо чакае чарговая порцыя «праўды», створанай альбо прапагандай, альбо штучным інтэлектам.

З Аленай Прыгавай мы паспрабавалі разабрацца: як жыць чалавеку ў сьвеце, дзе вобраз ворага робяць з Трампа, а ў Беларусі нават дазвол на закупку запчастак для «Белавія» абвяшчаюць як «перамогу над санкцыямі». Мы гаварылі пра тое, што фэйкі і паўпраўда зьяўляюцца зброяй, якая разбурае ня толькі палітычныя сыстэмы, але і чалавечую мараль.

Я распавёў пра ўласны досьвед — як я сам стаў закладнікам і як свабоду мне вярнула адміністрацыя Трампа. Мы параўналі, што цяжэй: лукашэнкаўскае бязглуздасьць, дзе справядлівасьці проста няма, ці заходні інфармацыйны хаос, дзе яна губляецца ў шуме загалоўкаў.

Гаварылі і пра больш балючае: пра сьмерць Чарлі Кірка, пра танцы на костках, пра тое, як нянавісьць сталася нормай. Пра тое, як лёгка з «суперніка» зрабіць «фашыста» і як гэта адкрывае шлях да рэальнага гвалту.

Урэшце, гэта размова ня толькі пра Амэрыку, Трампа ці Беларусь. Гэта пра кожнага з нас: як захаваць розум і мараль у час, калі табе прапануюць быць то катам, то ахвярай, то часткай крыўдлівай юрбы.

📺 Паглядзіце нашу размову на «Кантынэнце». Гэта ня проста дыскусія — гэта спроба вярнуць чалавечае аблічча ў эпоху фэйкаў.

Facebooktwitterlinkedinrssinstagrammail

“Белавія” можа лётаць куды хоча… у межах Беларусі

Comments Off on “Белавія” можа лётаць куды хоча… у межах Беларусі

Ну, што, спадары алармісты, якія крычалі, што “Трамп набыў закладнікаў у абмен на магчымасьць лукашыстам пастаўляць авіязапчасткі ў Расею”? Выйшла афіцыйнае тлумачэньне Ўрада ЗША, якое канкрэтызуе, што менавіта дазволена (спасылка на дакумант). Шчодра дазволілі 8 белавіяўскім боінгам лётаць куды заўгодна, апроч Расеі. А ўсе межы, апроч расейскай, для гэтых боінгаў зачыненыя. Лётайце на здароўе па Беларусі! А калі парушыце забарону, атрымаеце новыя санкцыі ў плечы.

Больш падрабязны разбор ніжэй у артыкуле “Нашай Нівы”. Як па мне, дык Трамп і яго людзі жорстка пасьцябаліся з Лукі. Дадам да гэтага аналіза толькі тое, што, паводле ўрадавага дакуманта, кожная пастаўка авіязапчастак “Белавіі” патрабуе кожны раз дадатковай праверкі і адабрэньне, каб, увачавідна, пастаўленае ня ўплыла налева.

Continue reading this entry »Facebooktwitterlinkedinrssinstagrammail

Беларускія дзяржаўныя грошы ў ЗША: што вядома пра рахункі і актывы

Comments Off on Беларускія дзяржаўныя грошы ў ЗША: што вядома пра рахункі і актывы

У адкрытых крыніцах і судовых матэрыялах удалося выявіць шэраг банкаўскіх рахункаў, кампаніяў і іншых актываў, якія належаць ураду Беларусі, яго міністэрствам і дзяржаўным канцэрнам, альбо зь імі зьвязаныя.

Continue reading this entry »Facebooktwitterlinkedinrssinstagrammail

Funk & Zeltser v. Belneftekhim: як у ЗША судзяць беларускія дзяржструктуры

Comments Off on Funk & Zeltser v. Belneftekhim: як у ЗША судзяць беларускія дзяржструктуры

У 2014 годзе два грамадзяніна ЗША — Уладлена Функ і Эмануіл Зэльцэр — падалі пазоў у федэральны суд Усходняга акругу Нью-Ёрку супраць канцэрна «Белнафтахім» і яго даччынай кампаніі ў ЗША (Belneftekhim USA, Inc.). Іх абвінавачаньні былі сур’ёзныя: выкраданьне ў трэцяй краіне, гвалтоўнае дастаўленьне ў Беларусь і катаваньні.

Continue reading this entry »Facebooktwitterlinkedinrssinstagrammail

Што значыць парушэньне дасудовай дамовы

Comments Off on Што значыць парушэньне дасудовай дамовы

🧾 У 2022 годзе я пайшоў на дасудовую дамову. Не таму, што я вінаваты. А таму, што абяцалі: 6 гадоў — максымум. Працэс хуткі, умовы ясныя, двое выйдуць з клеткі ў зале суда, а Рыгора Кастусёва адправяць лячыцца.

📉 Але дзяржава сваё слова парушыла. Суд даў 11 гадоў. Амаль удвая больш.

📌 Гэта ня проста подласьць. Гэта — юрыдычнае паняцьце. Яно называецца breach of statutory promise. Парушэньне гарантыі, якую дала дзяржава падчас дасудовай дамовы.

📚 Ва ўсіх цывілізаваных краінах гэта:
– падстава для іску;
– парушэньне права на справядлівы суд;
– дыскрэдытацыя юрыдычнай сыстэмы.

⚖️ Менавіта гэта мы цяпер і паказваем: што дзяржава не трымае нават тых правілаў, якія сама прапісала. І што такія дзеяньні — парушэньне правоў чалавека.

✊ Публікацыя маіх паказаньняў — гэта ня толькі маральны акт. Гэта частка будучага іску. Працяг будзе ўжо ў бліжэйшыя дні.

👉 Поўны тэкст паказаньняў — тут.

👉 Тут — поўны тэкст прысуду.

👉 А тут яшчэ нешта цікавае. Журналістаў наконт гэтага дакуманта прашу пакуль мяне не турбаваць, бо я ўсё адно недасяжны. Падрабязнасьці чакайце на наступным тыдні.

Facebooktwitterlinkedinrssinstagrammail

Што насамрэч рухае сусьветнай палітыкай?

Comments Off on Што насамрэч рухае сусьветнай палітыкай?

Сёньня шмат хто ўспрымае падзеі вакол нас праз прызму кансьпіралогіі: маўляў, усё ідзе паводле таемных змоваў, сакрэтных лябараторый і падпольных дамоўленасьцяў. Але ці сапраўды гэта так? І ці можам мы зразумець геапалітыку, калі будзем здагадвацца, а ня глядзець на факты?

Дазвольце мне прапанаваць свой погляд — просты, але заснаваны на рэальным аналізе таго, што адбываецца ў сьвеце.


Не зь сябе трэба пачынаць

Адна з галоўных памылак беларусаў, украінцаў і расейцаў — гэта ўпэўненасьць, што ўвесь сьвет круціцца вакол іх краіны. Мы называем гэта беларусацэнтрызмам, украінацэнтрызмам, расейскацэнтрызмам. Іншымі словамі — перакананьне, што ўсё, што адбываецца ў сьвеце, робіцца з-за нас ці дзеля нас.

Але гэта — ілюзія. Насамрэч кожная краіна глядзіць на падзеі праз уласныя інтарэсы, фармаваныя гісторыяй, геаграфіяй, памяцьцю, страхам і эканомікай.

«Нельга зразумець паводзіны дзяржавы, не зразумеўшы яе геапалітычнага становішча» — Джордж Кэнан.

Continue reading this entry »Facebooktwitterlinkedinrssinstagrammail

My letter to the White House

Comments Off on My letter to the White House

The White House
Washington, D.C. 20500

June 30, 2025

Mr. John Coale
Deputy Assistant to the President of the United States
Deputy Special Presidential Envoy for Ukraine
The White House
1600 Pennsylvania Avenue NW
Washington, D.C. 20500

Dear Mr. Coale,

We respectfully call on you to take immediate and personal action to secure the release of Ales Bialiatski, the 2022 Nobel Peace Prize laureate and founder of the Belarusian Human Rights Center Viasna.

We were encouraged to learn of President Donald Trump’s nomination for the Nobel Peace Prize. It is only right that his efforts to advance peace and international stability are gaining global recognition.

At the same time, we must draw your attention to the continued imprisonment of Mr. Bialiatski — one of the few Nobel Peace Prize recipients in history who was behind bars when the award was granted. Since July 14, 2021, he has been unjustly imprisoned following a politically motivated and fabricated prosecution. In March 2023, he was sentenced to 10 years in prison. His case is not only a grave injustice, but also a symbolic test of the world’s commitment to defending human rights and democratic values.

Over the past 28 years, Mr. Bialiatski and Viasna have earned some of the world’s most prestigious human rights honors, including the U.S. State Department’s Human Rights Defender Award and the Albie Award from the Clooney Foundation for Justice. Yet, his case remains dangerously underrecognized by the international community. Today, he is just one among more than 1,200 political prisoners in Belarus — effectively held as a political hostage by a regime seeking to erase the very values of freedom and human dignity that he has spent his life defending.

According to human rights monitors, at least seven political prisoners have died in custody due to torture, abuse, or medical neglect. Mr. Bialiatski — now in his sixties and suffering from health issues — is classified by Belarusian civil society as a prisoner at particularly high risk.

Mr. Coale, we believe the United States — and President Trump personally — can help bring about Mr. Bialiatski’s release. Your previous efforts, including the high-level U.S. delegation visits to Minsk and the successful release of political prisoners such as Youras Ziankovich, are proof that American influence is real and effective when mobilized with purpose.

We respectfully urge you to raise Mr. Bialiatski’s case at the highest level and recommend that President Trump publicly call for his release as a demonstration of American global moral leadership.

Your leadership, combined with the moral authority of President Trump as a Nobel nominee, can once again make a difference. As July 14 approaches — marking four years since Mr. Bialiatski’s arrest — his release would send a powerful global message and serve as a profound gesture ahead of his birthday on September 25.

Even during his sentencing, in his final speech at the trial, Mr. Bialiatski called not for revenge, but for dialogue and national reconciliation. His freedom would be the first meaningful step in that direction — with the United States leading the way.

For further correspondence, please contact: ziankovich@freebelarus.info

Respectfully,

Members of the Human Rights Center “Viasna”
Participants in the Campaign for the Release of Ales Bialiatski:

    /-/Leanid Sudalenka, former Belarusian political prisoner sentenced for 5 years prison time, released after 2.5 years
    /-/Youras Ziankovich, Esq., a U.S. citizen, former Belarusian political prisoner sentenced for 13 years prison time, released after 4 years
    /-/    Aliaksandr Antaniuk, former Belarusian political prisoner sentenced and served 1.5 years in prison
Facebooktwitterlinkedinrssinstagrammail

Каментар для «Свабоды»

Comments Off on Каментар для «Свабоды»

Facebooktwitterlinkedinrssinstagrammail
Blue Taste Theme created by Jabox