?>

Archive

For the Праграма category

Беларусь як краіна, дзяржава і ўлада

Comments Off on Беларусь як краіна, дзяржава і ўлада

Розьніца паняцьцяў: краіна ≠ дзяржава ≠ ўлада

Беларуская прапагандысцкая рыторыка часта зьмешвае ў адно паняцьці краіна, дзяржава і ўлада. Такое атаясамленьне служыць для таго, каб любая нязгода з дзеючай уладай выглядала як «здрада краіне». Аднак гэтыя тэрміны насамрэч азначаюць зусім розныя рэчы. Краіна – гэта найперш народ і тэрыторыя яго пражываньня, супольнасьць людзей са сваёй культурай і памяцьцю. Дзяржава – арганізаваная палітычная структура, інстытуты ўлады і законы, якія дзейнічаюць на пэўнай тэрыторыі. Ўлада – гэта канкрэтная канфігурацыя кіруючых асобаў ці рэжыму, што трымае ў сваіх руках рычагі дзяржаўнага кіраваньня. Напрыклад, Беларусь як незалежная краіна існуе з 1991 году, але за гэты час ёю пасьпелі пакіраваць і дэмакратычна абраныя лідэры, і аўтарытарны рэжым Лукашэнкі – гэта розныя ўлады ў межах той самай краіны. Адпаведна, нельга атаясамліваць аднаго чалавека ці рэжым з усёй краінай. Як слушна казаў Цыцэрон, дзяржава – гэта справа ўсяго народу, а народ – «гэта не проста любы натоўп, сабраны якім-кольвек чынам, але адзінства многіх людзей, зьяднаных згодаю ў пытаньнях права і супольнасьцю інтарэсаў»[1]. Дзяржава належыць народу, а не наадварот – народ не ўласнасьць дзяржавы ці ўлады.

Каб лепш зразумець розьніцу: краіна – гэта як арганізм, жывы народны глебас; дзяржава – гэта палітычны каркас, інстытуцыянальнае ўладкаваньне гэтага арганізму; ўлада – часовая «галава» ці кіроўца, якая можа мяняцца. Дзяржава ў тэорыі павінна служыць краіне (народу). Яшчэ Арыстоцель адзначаў, што дзяржава паўстае дзеля падтрымання жыцця, але існуе дзеля добрага, годнага жыцця[2][3]. Інакш кажучы, мэта палітычных інстытутаў – забясьпечыць грамадзтву ня проста выжываньне, а разьвіцьцё і дабрабыт. Калі ж дзяржаўная ўлада замест службы народу патрабуе ад народу служыць сабе, адбываецца падмена паняцьцяў. Так зьяўляюцца дэвізы кшталту «Дзяржава – гэта я» або лозунгі, што «без гэтага кіраўніка няма краіны». Насамрэч дзяржаву вызначаюць законы і прынцыпы, а краіну – людзі, якія яе насяляюць. Кіраўнікі ж прыходзяць і сыходзяць.

Continue reading this entry »Facebooktwitterlinkedinrssinstagrammail

Беларуская справа ў польскім выданьні: маё інтэрвію Dziennik Gazeta Prawna

Comments Off on Беларуская справа ў польскім выданьні: маё інтэрвію Dziennik Gazeta Prawna

Справа супраць КДБ і Лукашэнкі ўсё часьцей выходзіць на міжнародны ўзровень. Цяпер — у Польшчы. У weekend-ўкладаньні Dziennik Gazeta Prawna выйшаў мой вялікі артыкул-інтэрвію пра судовы пазоў на 35 мільёнаў даляраў.

👉 Чаму гэта важна?

  • Польская аўдыторыя: DGP чытаюць палітыкі, бізнэс і журналісты — гэта не таблоід, а сур’ёзнае аналітычнае выданьне.
  • Тэма Беларусь = міжнародная праблема: катаваньні і палітычныя рэпрэсіі больш не ўспрымаюцца як «унутраная справа».
  • Прэцэдэнт у ЗША: я расказваю, як працуюць законы FSIA і TVPA, і чаму гэта першы крок да юрыдычнай адказнасьці Лукашэнкі і ягонай структуры.

✊ Гэтае інтэрвію — ня толькі пра маю асабістую гісторыю, але і пра сотні іншых. Гаворка пра тое, што дыктатура ня мае імунітэту ад праўды і закону.

📖 Прачытайце поўны тэкст тут:

Інтэрвію ў Dziennik Gazeta Prawna

Facebooktwitterlinkedinrssinstagrammail

Што значыць парушэньне дасудовай дамовы

Comments Off on Што значыць парушэньне дасудовай дамовы

🧾 У 2022 годзе я пайшоў на дасудовую дамову. Не таму, што я вінаваты. А таму, што абяцалі: 6 гадоў — максымум. Працэс хуткі, умовы ясныя, двое выйдуць з клеткі ў зале суда, а Рыгора Кастусёва адправяць лячыцца.

📉 Але дзяржава сваё слова парушыла. Суд даў 11 гадоў. Амаль удвая больш.

📌 Гэта ня проста подласьць. Гэта — юрыдычнае паняцьце. Яно называецца breach of statutory promise. Парушэньне гарантыі, якую дала дзяржава падчас дасудовай дамовы.

📚 Ва ўсіх цывілізаваных краінах гэта:
– падстава для іску;
– парушэньне права на справядлівы суд;
– дыскрэдытацыя юрыдычнай сыстэмы.

⚖️ Менавіта гэта мы цяпер і паказваем: што дзяржава не трымае нават тых правілаў, якія сама прапісала. І што такія дзеяньні — парушэньне правоў чалавека.

✊ Публікацыя маіх паказаньняў — гэта ня толькі маральны акт. Гэта частка будучага іску. Працяг будзе ўжо ў бліжэйшыя дні.

👉 Поўны тэкст паказаньняў — тут.

👉 Тут — поўны тэкст прысуду.

👉 А тут яшчэ нешта цікавае. Журналістаў наконт гэтага дакуманта прашу пакуль мяне не турбаваць, бо я ўсё адно недасяжны. Падрабязнасьці чакайце на наступным тыдні.

Facebooktwitterlinkedinrssinstagrammail

Перад тым як пачаць — некалькі словаў

Comments Off on Перад тым як пачаць — некалькі словаў

Жыцьцё пасьля турмы — гэта ня толькі свабода. Гэта і адказнасьць.

За тых, хто застаўся. За тых, хто ўжо ніколі не скажа свайго слова. І за тых, хто маўчыць, бо ня мае куды гаварыць.

Сьвятло надзеі

Я вярнуўся ня толькі каб жыць. Я вярнуўся каб дзейнічаць.

У бліжэйшыя тыдні я падзялюся важнай навіной. Гэта ня будзе звычайны пост, ня будзе аналітыка і ня будзе камэнтар. Гэта будзе дзеяньне. Канкрэтнае. Юрыдычнае. Публічнае. І, я спадзяюся, — карыснае.

Пакуль што — толькі гэта. Але калі ты сочыш за маімі справамі — захавай фокус. Калі ты журналіст, актывіст, сябра, ці проста чалавек, які перажывае за Беларусь — наступныя навіны могуць быць і для цябе таксама.

Я не абяцаю перамогі. Але абяцаю, што буду гаварыць — ад свайго імені, і ад імя тых, каму зашылі рот.

Да хуткай сустрэчы.
Юрась Зянковіч

Facebooktwitterlinkedinrssinstagrammail

Што насамрэч рухае сусьветнай палітыкай?

Comments Off on Што насамрэч рухае сусьветнай палітыкай?

Сёньня шмат хто ўспрымае падзеі вакол нас праз прызму кансьпіралогіі: маўляў, усё ідзе паводле таемных змоваў, сакрэтных лябараторый і падпольных дамоўленасьцяў. Але ці сапраўды гэта так? І ці можам мы зразумець геапалітыку, калі будзем здагадвацца, а ня глядзець на факты?

Дазвольце мне прапанаваць свой погляд — просты, але заснаваны на рэальным аналізе таго, што адбываецца ў сьвеце.


Не зь сябе трэба пачынаць

Адна з галоўных памылак беларусаў, украінцаў і расейцаў — гэта ўпэўненасьць, што ўвесь сьвет круціцца вакол іх краіны. Мы называем гэта беларусацэнтрызмам, украінацэнтрызмам, расейскацэнтрызмам. Іншымі словамі — перакананьне, што ўсё, што адбываецца ў сьвеце, робіцца з-за нас ці дзеля нас.

Але гэта — ілюзія. Насамрэч кожная краіна глядзіць на падзеі праз уласныя інтарэсы, фармаваныя гісторыяй, геаграфіяй, памяцьцю, страхам і эканомікай.

«Нельга зразумець паводзіны дзяржавы, не зразумеўшы яе геапалітычнага становішча» — Джордж Кэнан.

Continue reading this entry »Facebooktwitterlinkedinrssinstagrammail

Моя программа

Comments Off on Моя программа

Вот тут все обсуждают, чего и как сказал руководитель государственной администрации на собрании своих сторонников. А я попробую набросать, какой должна быть программа человека, который по-настоящему думает о будущем нашей страны. Буду рад критическим замечаниям читателей. Continue reading this entry »Facebooktwitterlinkedinrssinstagrammail

О пенсионном возрасте

Comments Off on О пенсионном возрасте

Я обещал, что буду говорить правду, даже если она будет неприятна беларусам. Правда о пенсиях — это одна из тех тем, которые боятся поднимать политики-демагоги, но которую остро необходимо доносить до людей. Поэтому, несмотря на поток гнилых помидоров, придется мне эту тему поднять.

Беларусы до сих пор не выросли еще из детских штанишек — они искренне считают, что “детей приносит бусел”, а “пенсию платит государство”. Поэтому как только возникла тема повышения пенсионного возраста, народ искренне возмутился, причем как ярые сторонники действующей власти, так и вроде бы либералы (которые не прошли этот тест на демагогию). Continue reading this entry »

Facebooktwitterlinkedinrssinstagrammail

Об арестах бизнесменов

Comments Off on Об арестах бизнесменов

Весь Интернет кипит по поводу ареста сначала “великого бизнесмена” Чижа, а потом “куриного короля” Баскина. Одни считают их очень прогрессивными бизнесменами, выступающими даже за рыночные преобразования, другие говорят, что они невинные жертвы произвола власти, третьи доказывают, что Чиж сам виноват…  

А вот мне никого из этих “бизнесменов” не жаль. Потому что их “бизнес” — плоть от плоти часть беларусского режима.  

Капиталы обоих сформированы с конца 90-х до середины 00-х. Оба из них были близки “к телу” главы государственной администрации, с помощью которого получали сверхльготные условия для развития своего “бизнеса”, и уже по этой причине они не способны к выживанию в условиях нормального рынка.  

При нормальном рынке ни бизнес Чижа, ни Баскина, ни всех остальных толстосумов номенклатурного беларусского капитализма не способен к выживанию. Continue reading this entry »

Facebooktwitterlinkedinrssinstagrammail

За санкцыі ці супраць санкцыяў?

Comments Off on За санкцыі ці супраць санкцыяў?

Зноў беларускі палітыкум падзяліўся ў пытаньні адмены заходніх санкцыяў супраць дзеючай улады і стаўленьня да гэтага.

Мая пазыцыя застаецца нязьменнай зь вясны 2014 году, калі пачалася акупацыя Крыма і расейская агрэсія на ўсходзе Ўкраіны.

У нас, беларусаў, захоўваюцца ўсе шансы стаць наступнай ахвярай фашысцка-пуцінскай Расеі. Тым больш, што беларуская зьнешяя палітыка дэманструе абсалютнае непрыйманьне ідэяў “русского міра”. Таму нам трэба захоўваць і ўмацоўваць суверэнітэт і эканамічную моц нашай дзяржавы.

“Рацыя стану, як называлі нашыя продкі інтарэсы дзяржавы, перш за ўсё”, – пісаў я яшчэ ў пачатку 2014 году. Нашай рацыяй стану зьяўляецца захаваньне стабільнасьці ўнутры краіны. Таму што крамлёўскія фашысты будуць спрабаваць расхістаць сітуацыю ў Беларусі — ім абавязкова трэба замяніць Лукашэнку на сваю марыянетку ў фатэлі кіраўніка Беларусі. Бо гэта палепшыць геапалітычную сітуацыю Расеі і пагоршыць сітуацыю Ўкраіны і НАТА. Ненашмат, але дастаткова, каб у крамлёўскіх фашыстаў была спакуса тое зрабіць — гэта можа даць ім яшчэ пару год існаваньня.

Вось з гэтага трэба і сыходзіць. На сёньня ўлада дзеючага кіраўніка дзяржаўнай адміністрацыі — меньшае зло ў параўнаньні з тым, што можа здарыцца ў выпадку спробы фарсіраваць палітычныя зьмены ў Беларусі.

Утварылася тактычнае супадзеньне інтарэсаў Беларускай дзяржавы і грамадзяніна Лукашэнка. Лукашэнка імкнецца захаваць сваю асабістую ўладу, і парадаксальна ягоная ўлада сёньня ўмацоўвае дзяржаўнасьць Беларусі. 20 год яна яе разбурала, а апошнія 2 гады ўмацоўвае.

Таму я асабіста за адмену санкцыяў. Гэта не адмена санкцыяў супраць рэжыму, але адмена санкцыяў супраць краіны. Адмена санкцыяў дазволіць нам яшэч больш умацаваць нашую палітычную пазыцыю ў сьвеце, мінімізаваць эканамічную залежнасьць ад Расеі, і адцянуць нашую краіну як мага далей ад іржавага карыта “русского міра”, якое вось-вось пойдзе на дно. Я не хачу, каб нас зацмактала ў варонку, якая ўтворыцца на месцы Расеі ўжо ў самым бліжэйшым часе.

Рашэньне Эўразьвяза мудрае і ўзважанае — санкцыі застаюцца супраць крымінальных злачынцаў, але іх адмяняюць супраць эканомікі і палітычных функцыянераў дзяржавы, якія не заплямілі сябе крывёю.

І давайце памятаць, што выйграваць ад гэтага павінная менавіта Беларусь, а не лукашэнкі, ярмошыны ці іншыя самазваныя чыноўнікі. Мы іх прызнаем толькі дэ-факта і толькі часова. Прыдзе час — і беларуская фэміда павінная іх паклікаць да адказнасьці за тое, што яны рабілі з усімі намі на працягу 20 год.

Facebooktwitterlinkedinrssinstagrammail

Несколько советов властям Беларуси

Comments Off on Несколько советов властям Беларуси

В последнем номере знакового для американской внешней политики жернала “Foreign Affairs” опубликована статья под заголовком “Lights Out for the Putin Regime” (в русском переводе “Отбой путинскому режиму. Приближается коллапс России” – ознакомиться можно здесь). Статья посвящена не только будущему России, но также роли Беларуси и других стран-соседей в минимализации грядущей катастрофы.

Появление подобной статьи в подобном журнале говорит о том, что американские элиты, а следом за ними и элиты остального мира, начинают всерьез задумываться о возможных сценариях погружения территории к востоку от станции Красное в хаос и нестабильность. Задумываются они также о том, как минимизировать ущерб от будущего хаоса.

Важным для нашей страны является вывод автора статьи: “ Чем бы это ни кончилось, лучшими гарантами стабильности и безопасности в постпутинской России будут нынешние соседи России, в частности, Украина, Казахстан и Белоруссия. Если они будут сильными, ущерб можно будет значительно ограничить. Если же они окажутся слабыми, ущерб распространится на Запад. Сейчас лучшее время, чтобы усилить их, — пока не начался потоп” (орфография переводчика на русский язык сохранена). Continue reading this entry »

Facebooktwitterlinkedinrssinstagrammail

О мультикультурализме и европейской толерантности

Comments Off on О мультикультурализме и европейской толерантности

Послевоенная Европа всегда страдала и продолжает страдать комплексом неполноценности по отношению к Америке. Европа столько раз скатывалась в кровавые войны, а Америка столько раз вынуждена была приходить, чтобы разнять европейцев и не дать им поубивать друг друга окончательно, что после войны в Европе сложился культ Америки как страны, где все правильно, и с которой нужно во всем без исключения брать пример.

Хорошего в Америке действительно много, и этому не грех поучиться, в том числе нам, беларусам. Например, низкие налоги, и, что за этим идет, низкие социальные гарантии, в результате чего в Америке большинство людей экономически стимулированы работать (я сейчас не говорю о гадюшниках вроде Гарлема в Нью-Йорке или целого Детройта — для анализа причин этих явлений нужно уйти далеко в сторону от темы).

Большинство современных новоевропейских ценностей родом из-за океана. С той только разницей, что Европа их своеобразно переосмысливает, добавляет долю нездорового маразма, а потом пытается их всем — в том числе Америке — навязывать как истину в последней инстанции. Continue reading this entry »

Facebooktwitterlinkedinrssinstagrammail

Беларусы хочуць пераменаў? Ня веру! Іх усё задавальняе

Comments Off on Беларусы хочуць пераменаў? Ня веру! Іх усё задавальняе

Калі я чую чарговыя енкі сваіх землякоў пра тое, як цяжка жывецца ў Беларусі, мне не шкада іх, бо іх саміх усё задавальняе, нават калі яны кажуць адваротнае.

Беларусы прызвычаіліся быць халопамі ў пана, і спадзяюцца, што вось-вось прыдзе чарговы пан, які зробіць ім заробак па 1000 даляраў на брата, прывязе па паўкабаны і па мяху бульбы кожнаму, а потым яшчэ паднясе чарку. Пры гэтым яны будуць яго паслухмяна слухацца, але ў душы не любіць і ганіць.

Вы ня згодныя з гэтым?

Тады адкажыце, калі ласка, на наступныя пытаньні:

– Калі вы прадпрымальнік, якога ўлада ў гэтыя дні даводзіць да руіны патрабаваньнямі сэртыфікацыі, то чаму вы ня выйшлі на пратэст? Не далей як сёньня ў Баранавічах з больш як тысячы пакрыўджаных уладай прадпрымальнікаў на пратэст выйшла роўна 5 (!) чалавек.

– Калі вы не задаволеныя памерам сваёй заработнай платы, то чаму вы не патрабуеце ад свайго начальства большага заробка? А калі патрабуеце, а яно не рэагуе, чаму не паклалі на стол заяву пра звальненьне? Чаму не шукаеце іншай працы?

– Калі вы абураецеся фальсіфікацыямі на апошніх выбарах, то чаму вы не пайшлі ў назіраньне? Або чаму хаця б не ахвяравалі свае грошы тым, хто туды пайшоў?

– Калі вы хочаце ў Беларусі свабоды і дэмакратыі (як у Эўропе), то колькі грошаў вы ўнесьлі ў выбарчы фонд дэмакратычнага кандыдата? А колькі грошаў перадалі адной з дэмакратычных палітычных партыяў?

Дарослыя людзі самастойна аплочваюць свае выдаткі, у тым ліку выдаткі на новы ўрад, які будзе задавальняць іх патрэбы. А пакуль абсалютная большасьць беларускіх грамадзянаў паводзіць сябе як дзеці: ім хочацца новую цацку (свабоду, дэмакратыю, дабрабыт, бязвізавы рух па ўсім сьвеце – патрэбнае падкрэсьліць), і яны, як капрызны дзіцёнак, прад’яўляюць прэтэнзіі да ўсіх, хто, па іх меркаваньню, павінен ім гэта даць — дэмакраты, грамадзкія лідары, кіраўніцтва дзяржавы, ды г.д.

Тыя беларусы, якія хочуць зьменаў у краіне, павінныя праяўляць больш грамадзянскай актыўнасьці. Калі гэтага ня будзе, то сёньняшняя — скажам наўпрост, не самая кампетэнтная — улада будзе кіраваць намі яшчэ вельмі доўга. Аж да таго часу, пакуль беларусы ня вырастуць зь дзіцячых штонікаў і ня стануцца самастойнымі дарослымі людзьмі.

Facebooktwitterlinkedinrssinstagrammail

Оппозиция опять коалицит

Comments Off on Оппозиция опять коалицит

Беларуская оппозиция, в полном соответствии с пословицей о собаке, которому нечего делать, занялась важным делом: очередная коалициада. Сегодня прошло сообщение, что Юрась Губаревич, Anatoly Lebedko и Виталь Рымашевский заключили коалицию. А злой БНФ сделал буку и отказался в нее вступать. Ну просто скандал в благородном семействе!

Знаете, для чего коалиция создана? Для борьбы за свободные выборы и против популизма. Видимо бороться они собрались против Tatsiana Karatkevich и Андрея Дмитриева — о других популистах лично я не слышал. А уж свободные выборы — это безусловно то, за что беларусы стройными рядами обязательной пойдут майданить — тут и говорить нечего, власть вся трясется в страхе.

Я лично в такую коалицию ни за какие коврижки не пошел бы, даже если бы мне деньги предлагали. Потому что коалиции формируются вокруг идей, а не тогда, когда в Брюсселе приказывают. А объединяющей идеи у этой коалиции нет.

Пока мы, беларусы, не научимся решать свои проблемы сами — без Москвы, Брюсселя, Варшавы или Вашингтона — не будем мы людьми зваться. Так и будут у нас иностранные хозяева, которые будут дергать нас за веревочки. Пора брать ответственность за свою судьбу в собственные руки!

Есть только две ценности, которые способны объединить народ нашей страны — это укрепление независимости Беларуси и построение крепкой экономики, от развития которой выиграет каждый житель страны. Предлагаю объединяться вокруг этих ценностей всем: хоть правым, хоть левым, хоть лукашистам, хоть коммунистам. Кто за это, тот мой союзник.

Facebooktwitterlinkedinrssinstagrammail

“Выборы” или выбор? Решим в 2020 году

Comments Off on “Выборы” или выбор? Решим в 2020 году

Прошедшие “выборы” убили последние иллюзии, за что, кстати, всех их участников стоит даже поблагодарить. Те, кто рассчитывал на чудо, либо поймут, что белорусы будут жить, как и раньше, стабильно “плохо и недолго”, либо им не поможет уже ничто. Единственный способ диалога власти и народа – это выборы, а не голосование, как сейчас. Для того, чтобы власть формировалась избирателями, недостаточно прийти и опустить бюллетень в урну: надо отстоять свой выбор. Никогда в истории права не падали с неба – их завоевывали и отстаивали.

Иначе… Иначе ничего не изменится: на смену престарелому президенту придут его отпрыски. А чем это заканчивается, прекрасно видно на примере Сирии: династия “всенародно избранных” президентов Асадов (папы и сынка) завела свой народ в самое пекло гражданской войны и распада государства. Continue reading this entry »

Facebooktwitterlinkedinrssinstagrammail

Чатыры сцанары для Беларусі

Comments Off on Чатыры сцанары для Беларусі

Вось ужо год як Беларусь і рэшта Эўропы жыве ў новых рэаліях. Рэаліі гэтыя настолькі адрозьніваюцца ад таго сьвету, які існаваў да лютага 2014 году, што шмат якія ўвачавідныя раней рэчы сталіся абсалютна няправільнымі і памылковымі цяпер. Рэаліі новага сьвету дыктуюць новыя стратэгічныя выклікі, у тым ліку для Беларусі. Калі раней, да лютага 2014 году мы маглі казаць пра ўладу Лукашэнкі як галоўную пагрозу будучыні нашай краіны, то цяпер галоўнай пагрозай зьяўляецца страта сувэрэнітэту і незалежнасьці Беларусі, прычым сыходзіць яна не ад Лукашэнкі (які парадаксальна стаўся гарантам незалежнасьці), а ад фашыстоўскай і абсалютна непрадказальнай суседняй краіны. У новых рэаліях становіцца актуальным тэзіс, які раз-пораз гучыць сярод беларускіх аналітыкаў: упершыню за 20 гадоў кіраваньня Лукашэнкі ягоныя асабістыя інтарэсы, інтарэсы наменклятуры, апазыцыі і грамадзтва супалі. Інтарэсы гэтыя ў тым, што мы мусім прыкласьці ўсе намаганьні, каб гарантаваць, замацаваць, а калі трэба, то і абараніць незалежнасьць нашай краіны.

Прадстаўлены ніжэй тэкст – гэта спроба прааналізаваць пагрозы і магчымасьці, што існуюць зараз для нашай краіны, і накідаць магчымыя варыянты рэакцыі дэмакратычнай супольнасьці і грамадзтва ў цэлым на той ці іншы сцанар разьвіцьця падзеяў.
Continue reading this entry »Facebooktwitterlinkedinrssinstagrammail

Blue Taste Theme created by Jabox